DE Eisenhower farm in Gettysburg, Pennsylvania is elke dag een visite waard, maar vooral op Dodenherdenking, en niet alleen vanwege het nabije slagveld uit de Amerikaanse Burgeroorlog. Je loopt dan even het museum in, bij de halte waar de speciale bus je aflevert. Daar draaien ze nonstop het interview dat Walter Cronkite, nazaat van Wijntje van Cuijk uit Naarden, in 1964 maakte met generaal Ike op de begraafplaats bij Omaha Beach.
Ze lopen langs de graven en Cronkite begint hardop de namen te lezen. “Richard Vollbracht, Illinois.” “Comrade in arms, known only to God.” “Chester Tenhagen.” Eisenhower, wiens moeder thuis hardop Nederlands las, herkent een Nederlandse naam en onderbreekt Walter: “In welke unit vocht hij?” Cronkite leest voor van het kruis: “86th Battalion.” Chester Tenhagen uit Virginia, z’n familie kwam uit Rotterdam, Leerdam, Lopik.
CHESTER LEEFDE nog, mei 1944. Hij was net twintig geworden. De dag na z’n verjaardag was hij met z’n eenheid in Texas op de trein gestapt, een reis van drie dagen naar New York. Daar lag de Nieuw Amsterdam klaar, sinds 1938 het vlaggenschip van de Holland America Lijn, gedoopt door de koningin. Het was nu omgebouwd tot troepenschip, met 36 kanonnen en 374 wc’s voor 6800 manschappen. Een semi-luxueuze cruise van een week, naar Engeland, naar Stonehenge.
Chester Tenhagen was korporaal bij het 86th Chemical Mortar Battalion. De naam duidt op mortieren met gifgasgranaten, maar vooral ook met granaten met een hoog explosieve lading. Het 86th liep achter de infanterie aan en werd gestuurd naar waar het nodig was. De soldaten lagen meestal vlak achter het front, en niet vooraan. Hun overlevingskans was relatief groot.
Drie weken na D-Day stond Chester Tenhagen op Franse grond. En nog eens drie weken later was hij dood. Letterlijk aan flarden geschoten. Hij kreeg een eigen graf in Colleville-sur-Mer omdat ze z’n dog tag vonden, met stukken van zijn lijf en z’n uniform. Maar er was te weinig stoffelijk overschot om hem in een kist terug naar Amerika te sturen, zoals de 6000 Normandische doden die wel terug naar huis gingen. Korporaal Tenhagen bleef met 10.000 anderen achter onder het gras boven Omaha Beach.
CHESTER WAS met z’n twintig jaar eigenlijk nog een jongen. Hij zal z’n ogen uitgekeken hebben tijdens die treinreis door Amerika. Hij zag New York, en het Vrijheidsbeeld toen hij wegvoer. Hij dacht niet aan de dood, maar aan zijn leven na de oorlog, en aan de verhalen die hij straks thuis zou vertellen, aan z’n ouders, aan z’n meisje.
Behalve dat graf is er niets van hem bewaard gebleven, geen brieven, geen foto, niks. Maar Walter Cronkite uit Naarden las zijn naam hardop. En zijn opperbevelhebber vroeg naar z’n eenheid. Daarom weten we dat Chester Tenhagen er was, en dat ie deed wat er van hem gevraagd werd. Zijn divisie vuurde 11.500 mortiergranaten af tijdens de gevechten die hem het leven kostten. Drie dagen voor z’n dood mochten de meeste mannen van zijn eenheid achter het front uitrusten. Chester Tenhagen niet, hij gold als essentieel. Hij betaalde dat met alles wat hij had en was.
