IN PALMER, Alaska liggen de honderd hectare bouwland van boer VanderWeele. Ben en Suus VanderWeele zijn, samen met hun kinderen en kleinkinderen, de grootste aardappelenproducenten van heel Alaska. Van der Weele is een Zeeuwse naam, Wissenkerke, Veere, Ellemeet, Colijnsplaat. In Nederland wonen pakweg duizend Van der Weele’s, in Amerika evengoed zo’n vijfhonderd. Daar heten ze VanderWeele. Net als boer Ben. Hij emigreerde in 1967 met Suus en twee koffers.
Alaska is groot, ruim 40 keer Nederland. Er is een groot verschil in weertypen tussen steden als Anchorage, Juneau en Fairbanks. Zodra Ben en Suus voet zetten op Palmerse bodem, in the middle of nowhere, wilden ze alles weten over temperatuur, regen, sneeuw, wind en uren daglicht. Ze besloten die kennis zelf te verwerven en dagelijks te delen met de NOAA, de National Oceanic and Atmospheric Administration die hun daarvoor uiteindelijk een onderscheiding gaf.
WAAROM Alaska, en waarom Palmer? Een immigrant moest in die jaren ’60 een sponsor hebben, voor vijf jaar, en Ben had in Nederland een boer uit Palmer ontmoet, die hem en zijn meisje Suus van de Leidse familie Verhoeks wel wilde helpen. In Nederland stond de land- en akkerbouw onder druk, Bens ouders hadden de familieboerderij al van de hand gedaan, dus waarom ook niet?
Heel Alaska eet nu VanderWeele’s aardappelen, en een hele reeks groenten, wortelen en aardbeien, en tegenwoordig produceert de familie ook rogge en gerst voor whiskey en bier. Zowat alle supermarkten in de staat hebben VanderWeele op de schappen liggen, want de oogsten zijn steevast reusachtig groot. Geen wonder, de farm is op Wageningse leest geschoeid. Nederlandse boeren produceren momenteel de meeste exportgroente en -fruit van de hele wereld, op slechts Amerika na, en is nummer één met de export van zaden. Geen enkel ander land heeft zo onder de knie hoe je een groeiende wereldbevolking moet voeden, met een minimum aan water en zonder pesticiden.
TOEN een paar jaar geleden de Nederlandse ambassadeur de familie VanderWeele opzocht, om hen te complimenteren met het geweldige succes, werd Ben VanderWeele er niet warm of koud van. Hij nam niet even de tijd om zich gauw even om te kleden. Dertien generaties VanderWeele zijn al boer, en hij moest aanstonds terug naar de kassen en de akkers, want het was augustus en dan gaat de zon in Palmer pas om 10 uur onder en daarvan moet je volop profiteren. Met die houding is VanderWeele Farms groot geworden. De ambassadeur had er alle begrip voor.
