DE Vandenbroek Road snijdt dwars door downtown, passeert het Van Lieshout Park. Dit is een plek in Wisconsin waar ze soms nog Nederlands praten. Ze eten er stamppot en wortelstoemp. Er staat een Hollandse molen, vanzelf, en aan de rivier ligt het Heesakker Park. Pater Theo van den Broek zelf ligt begraven achter de kerk die hij stichtte. De uitvaarder die er de groeven graaft heet Dirk van Deurzen.
Dit is Little Chute, maar het had net zo goed Little Uden kunnen heten. De Udense pater was er door de Brabantse Dominicanen naartoe gestuurd om indianen te kerstenen, en toen hij halverwege de 19e eeuw even uit Amerika overkwam om de erfenis van z’n ouders af te handelen, zette hij een advertentie in de katholieke krant De Tijd: kom in Amerika wonen en werken. Hij kreeg drie scheepsladingen vol zo ver om met hem mee terug te varen: ruim 900 mannen en vrouwen.
De meesten kwamen uit Uden en omgeving, Boekel, Oploo, Gemert en ook het dorp Zeeland, vandaar vandaag nog steeds garage Van Zeeland en bloemisterij Van Zeeland in Little Chute. De pater had zelf z’n hele jeugd in Uden doorgebracht. Hij zorgde eigenhandig voor de start van een exodus van roomse Nederlandse gezinnen naar Amerika. Mettertijd emigreerden naar schatting 40.000 overwegend Brabantse katholieken.
VERREWEG de meeste grote groepen Nederlanders die in die periode naar Amerika trokken waren protestants. Ze vestigden zich in staten als Michigan, Iowa, Illinois, Nebraska, en in Wisconsin zelf is er nog steeds een bloeiende gemeente Oostburg, gesticht door gereformeerde Zeeuwen. Maar deze groep die de lokroep van pater Van den Broek volgde, was rooms katholiek – en dat zijn hun nazaten in Little Chute nog steeds.
Hun start viel niet mee. De pater had niet alleen geadverteerd, maar ook ingezonden brieven naar De Tijd gestuurd. Hij schreef dat de kerk in Little Chute een groot stuk land had gekocht waar immigranten konden komen werken. De krant corrigeerde het woord acres, het werd per abuis akkers, maar toen de Brabanders arriveerden was er geen ontgonnen stukje land te bekennen. Bovendien waren er banen beloofd om kanalen te graven, een Nederlandse specialiteit, maar de waterbouw kwam ondanks de nabijheid van Green Bay en Lake Michigan nooit goed van de grond.
HET BRACHT veel immigranten ertoe om hun geluk elders te beproeven, maar niettemin is Little Chute de plek waar de grootste concentratie Nederlandse katholieken bij elkaar bleef. Nederlands was er lange tijd de meest gesproken taal. Sinterklaas wordt er nog steeds gevierd op 5 december. Tot voor kort was er elk jaar een Brabantse kermis. En de Hollandse molen van Lucas Verbij, die maalt echt en staat naast een visitor center dat Van Asten heet, vlakbij de schoenenwinkel van Vanderloop.
Ga er maar eens kijken. Burgemeester Mike Vanden Berg en gemeenteraadsleden Sprangers, Van Deurzen en Van Lankveldt verwelkomen toeristen.
