door Willem Meiners
JARENLANG waren ze mijn buren in Maryland, uitgeverij Wolters Kluwer uit Alphen aan de Rijn. Ik had een drukkerij achter hun pand waar ik in die tijd een miljoen boeken drukte. Stelde me soms voor als Lawrence Coster. M’n standbeeld staat op de Grote Markt in Haarlem.
Van de vijf grootste uitgeverijen in de wereld zijn er twee Nederlands, en geen enkele is Amerikaans. Wolters-Kluwer, met kanjers van vestigingen in negen Amerikaanse staten, is nummer 5. Reed-Elsevier staat op 2.
De meeste Amerikanen beseffen dit niet, omdat Wolters en Elsevier geen bestsellers uitgeven zoals bijvoorbeeld Random House (Duits eigendom, op nummer 4, net boven Wolters). Wat ze bij Wolters Kluwer wel doen is elke ochtend bij het begin van de werkdag het laatste nieuws sturen naar een miljoen Amerikaanse accountants- en advocatenkantoren, een miljoen zorgwerkers, en elke grote bank.
Elsevier, de familienaam van Louis Elsevir uit Leiden die z’n uitgeverij startte in 1583, publiceert een half miljoen medische, technische en wetenschappelijke onderzoeksrapporten in bijna drieduizend verschillende tijdschriften en bladen, en verdient de helft van z’n wereldinkomen in Amerika.
Verrassend? Ja, maar niet als je bedenkt dat de vrijheid van drukpers een Hollandse uitvinding is, dat Amsterdam al 400 boekwinkels had toen de rest van de wereld nog moest leren lezen (San Francisco, net zo groot als Amsterdam nu, telt er vandaag 70), dat de helft, de helft!, van alle boeken ter wereld een tijdlang in NL werd uitgegeven – en dat ‘boek’ en het Engelse ‘book’ één en hetzelfde woord is, afgeleid van ‘beuk’, de Hollandse boomschors waaruit ook lang vóór Coster, die een stukje in z’n hand houdt, al staafjes werden gesneden om letters mee te maken.
Vandaar nog steeds het woord ‘boekstaven’. Was ooit beukstaven.
* Willem Meiners is de eindredacteur van De Daily Dutchman.
