WEET JE nog, die bus van de Partridge Family? Helemaal Piet Mondriaan. Als je aan de bedenkers van die tv-serie vroeg waarom ze dat deden, kreeg je geen duidelijk antwoord. Leuk psychedelisch, vonden ze in die tijd. Psychedelisch? Me laars. Amerika is allang vermondriaand. Dat komt deels omdat Piet hier uiteindelijk kwam wonen. Hij schrapte een A uit zijn naam, dat had ie al gedaan toen hij nog in Parijs verbleef, en Mondrian is door Amerikanen goed uit te spreken.
Er hangen drukbezochte Mondriaans in New Yorks Metropolitan Museum of Art, daar kan je ook Mondriaan-pennen kopen. Er zijn Mondrian Hotels in Miami en West Hollywood. Sommige kamers hebben een heel stuk Delfts-blauwe wand. Chicago heeft een kledingwinkel met een Mondriaan-gevel, Dallas heeft een Mondrian torenflat, en Nike verkoopt Mondriaangympen. MSNBC’s bestbekeken Rachel Maddow show heeft een Mondriaan studiodecor.
IN AMERIKA was ie al met al helaas maar kort, op de vlucht voor de tweede wereldoorlog. Hij was nauwelijks drie jaar hier, de oorlog woedde nog, toen een longontsteking Piet velde. Maar het was lang genoeg om stormenderhand de smaak te veroveren van mensen die weleens iets anders wilden dan Depressie en oorlog. Fel rood-wit-blauw-gele kunst, met de strakke rechthoeken, vierkanten, en kaarsrechte zwarte lijnen. Weg met grijs en grauw, weg met de armoe. Ongewone kunst, nu reusachtig gewaardeerd overal in Amerika. Hoe langer je ernaar kijkt, hoe vrolijker je ervan wordt.
Geboren in Amersfoort, begraven in New Amersfoort. Zo heette dat deel van Brooklyn vroeger, en dat kan je nog steeds zien aan Amersfort Place en Amersfort Park die allebei vlakbij liggen, en aan de Amersfort lagere school. Een beetje tragisch is het wel, Cypress Hills Cemetery, want zijn graf is een steentje in een slordige rij van stenen, ongeordend, kleurloos. Niet in de verte gelijkend op Piets strakke schema’s, maar omdat we allemaal tot stof zullen wederkeren, zal Piet er vermoedelijk lak aan hebben. Bovendien, Mae West ligt vlakbij, dat maakt veel goed.
FLATLANDS heet het daar nu, de naam die in de plaats is gekomen van New Amersfoort, gesticht en opgebouwd door Hollanders, met namen die toen al klonken als een Stichtse klok: Van Couwenhoven, Hudde, Stoothoff, Wyckhoff. De mannen kregen vanaf Manhattan te horen dat ze moesten meebouwen aan een ordentelijke kerk daar op Long Island, en dat deden ze. Samen betaalden ze het loon van de dominee, en nog steeds staat er een Dutch Reformed kerk. En het moet gezegd, het is een deel van Brooklyn dat zich onderscheidt door een netwerk van strakgetrokken straten en wegen, allemaal haaks of parallel aan elkaar, er komt zowat geen eind aan. Roep er een schilder bij en haal er een kleurtje overheen, veel rood, wit, blauw en geel, en je hebt je eigen Pietwijk.
Dat zou ie mooi gevonden hebben.
