ZE WAREN vrouwen, moeders en oma’s, en ze hadden elk twee dingen gemeen. Ze kwamen allemaal uit Nederland, en ze stonden als geen anderen aan de wieg van hoe Amerika er vandaag uitziet.
Hun namen staan nergens in neon. Ze heetten Wijntje Teunis uit Naarden, Annigje Gouwens uit Lekkerkerk of Richarda van den Brink uit Laren. Wijntje was de stamboommoeder van Walter Cronkite (hij noemde z’n zeilboot naar haar), Annigje gaf haar badass-genen, en haar naam, aan nazaat Angelina Jolie. En Richarda werd de moeder van Starbucks, dankzij de brille van haar zoon Alfred Peet die uit Alkmaar de oceaan overstak om Amerika te leren koffiedrinken.
Ze zijn onbezongen heldinnen, vrouwen uit één stuk, kanjers van meiden. Zonder hen zag Amerika er vandaag heel anders uit, minder, slechter. Zonder Rachel van Bunschoten geen Elvis Presley. Zonder Adriaantje Jansen uit Durgerdam geen Jerry Ford, en zonder Mevrouw Grietje Reyniers uit Amsterdam geen Jackie Kennedy. Zonder Jacomijntje de Winter uit Breskens geen Rockefellers. Als Greetje Gerritse uit Nederhemert en Hester Verveelen uit Amsterdam er niet waren geweest, had hun nazaat Emily Roebling de Brooklyn Bridge niet gebouwd. En zonder Trijntje Hendricksen uit Leiden hadden we Jimi Hendrix nooit gekend, laat staan dat we Robert de Niro hadden zien acteren als er geen Geurtje Hoogland uit Heerhugowaard was geweest.
AL DIE vrouwen zijn de reden waarom de zoon van Sieke van Herwerden uit Den Helder, Ed Bok, een eeuw geleden Amerika’s meest invloedrijke journalist, in The Ladies Home Journal schreef dat niet Engeland, maar Nederland de moeder van Amerika is. Immers, als Geertje Verkerk uit Beusichem niet naar Amerika was geëmigreerd, had Theo Van Kirk boven Hiroshima vanuit de Enola Gay geen einde gemaakt aan de tweede wereldoorlog. En als Els Schuyler uit Amsterdam na de jonge dood van haar man niet veertig jaar lang een museum voor hem had gebouwd, hadden we nu geen 10-dollar biljet en geen Hamilton musical.
De Amerikaanse samenleving bestaat bij de gratie van twaalf samenhangende terreinen: politiek, militair, economie, logistiek, luchtvaart, ruimtevaart, cultuur, nieuwsmedia, amusement, sex, liefde en het Wilde Westen. De samenhang komt uit Holland. Pietertje Janse uit Naarden en Suzanna Dubbels uit Vorden gaven Las Vegas zijn aanzien, via kleinzoon en casino-architect DeRuyter Butler die de skyline bepaalde, en via kleinzoon en hoofd groenvoorziening Donald Brinkerhoff die Sin City groen en weelderig maakte. Maria Gevert uit Maastricht gaf Amerika Buzz Aldrin en de maan. En als Jannetje van Rosenvelt Tholen niet achter zich had gelaten, had Amerika dat twee van z’n invloedrijkste presidenten gescheeld.
ZONDER NEELTJE van Horne uit Hoorn geen Lucy Mercer, in wier liefdevolle doch buitenechtelijke armen FDR stierf. En wat denk je, zou marshall Virgil Earp bij de OK Corral in Tombstone, Arizona echt zo wanhopig om zich heen gemaaid hebben als Ellen Rijsdam uit Rhenen hem niet het hoofd op hol had gejaagd? Neeltje Denyse uit Bunnik gaf Amerika de Vanderbilt transportreus, zonder Griet van Dalfsen uit Overijssel reden er geen Chryslers op de weg, en zonder Marie Gansevoort uit Groningen had niemand van Moby Dick gehoord. En o ja, die Mevrouw Reyniers, Jackie’s stammoeder? Ze was Amerika’s allereerste prostituee.
Al deze vrouwen waren de Yankee moeders, Amerika’s oermoeders achter de schermen. De vrouwen zonder wie het land een heel andere, een stuk mindere plek zou zijn geweest.
Happy moederdag, ladies!
