HET gebeurde op 24 augustus 1814, 210 jaar geleden. Het Capitool in Washington werd in brand gestoken door Britse soldaten. Het parlement was tegen die tijd nog in aanbouw, lang niet alles was voltooid, en de grote koepel, de Dome, zou nog meer dan een halve eeuw op zich laten wachten. Maar het was een gewijde plek, het huis van het volk, dus het sprak vanzelf dat het Capitool zou worden herbouwd.
Als architect werd dezelfde man gekozen die ook de de portico, de hoge pilaren, van het Witte Huis had ontworpen. Hij heette Ben Latrobe, en hij was de kleinzoon van Christien de Wees. Ben was een rusteloze vent, iemand die moest kunnen rondreizen. Meestal bleef hij ergens een jaar, of twee jaar, maar dan werd het weer hoog tijd om iets nieuws te doen en te zien.
HIJ ZAG grote stukken van Europa, en ook in het jonge Amerika rende hij van hot naar her, Philadelphia, New Orleans, Norfolk, en in Richmond stopte hij tussendoor even om een moderne gevangenis te ontwerpen, met de cellen in een soort cirkel gebouwd zodat het makkelijker was om alle gevangenen tegelijk in de gaten te houden.
Latrobe had dat heen en weer gesjouw van niemand vreemd. Zijn voorgeslacht in Nederland verhuisde ook almaar. Leeuwarden, Leiden, Beverwijk. Opa Gerrit de Wees en oma Sijtje waren degenen geweest die de grote oversteek hadden gemaakt, en zij kwamen uit Friesland, maar opa was geen Fries, want zijn ouders stamden uit Leiden en Alphen, en een generatie eerder kwamen ze uit Amsterdam en Beverwijk. Dus voor zover reislust in iemands bloed zit, had architect Benjamin het van niemand vreemd.
HET GROTE parlementsgebouw in het hart van Washington ziet eruit zoals Ben Latrobe het bedoelde. Aan de ene kant het Huis van Afgevaardigden, aan de andere kant de Senaat, met elkaar verbonden door een wandelgang die onderweg de hoge koepel passeert. Daar liep destijds een houten passage, en die hadden de Britten tot de grond toe afgebrand. Ze hielden daar ook elke zondag een kerkdienst, de leden van het parlement. Ook daarvoor had oma De Wees’ kleinzoon een oplossing: hij bouwde dat kleine kerkje tegenover het Witte Huis, St. John Episcopal Church.
Benjamin Latrobe, nazaat van de Hollandse families De Wees, Lieuwers, Jansen, Gijsberts, Goverts en Van Vlein, had geleerd van de Britse overval. De indringers waren van de straat rechtstreeks het gebouw binnen gemarcheerd. Hoge trappen moesten dat in de toekomst voorkomen, en dat lukte. Totdat een opgehitste meute van verongelijkten op 6 januari 2021 ineens naar boven klom. Daarop zou Bennie vandaag stellig ook een antwoord op weten.
