ONEVEN wegnummers lopen in Amerika van noord naar zuid, even nummers van oost naar west. Dus als je vanaf Chicago Route 66 volgt, kom je tenslotte 4000 km verderop uit in California. Officieel bestaat er geen Rt 66 meer, maar de route is nog steeds moeiteloos te volgen. Het is Amerika’s meest bezongen weg.
Een paar kilometer voor het einde doemt er ineens een windmolen op. Arcadia, California. Het is onderdeel van een Denny’s restaurant. Een tijdje terug donderden de wieken door het dak, maar iedereen legde hutje bij mutje, en inmiddels draaien ze weer, 24 uur per dag. Geld zat in Arcadia, een gemeenschap met de duurste doorsnee huizenprijs van heel Amerika: gemiddeld 1,7 miljoen dollar per woning.
Het restaurant was vroeger een bakkerij annex koffiebar, Van de Kamp Holland Dutch Bakeries. Onderdeel van een keten die op z’n hoogtepunt langs de westkust liefst 320 filialen telde. Een begrip in Los Angeles. Zo groot dat Hollywood art director Harry Oliver de windmolen ontwierp – elk filiaal had er eentje. Soms groot, zoals in Arcadia, vaak klein.
ZE KWAMEN uit Gelderland, de reislustige familie Van de Kamp: Elst, Valburg, Apeldoorn. Mannen en vrouwen die zich in Wisconsin vestigden, maar zuster Jet trouwde een man in California, en vandaaruit schreef ze dat de winters er een stuk beter waren dan in Milwaukee. Dus ging zus Marian ook, broer Theo ging mee, en samen met zwager Lawrence begonnen ze het Van de Kamp imperium.
Holland Dutch Bakeries, blauw-witte windmolens, de zussen in klederdracht – geen gelegenheid werd onbenut gelaten om duidelijk te maken waar ze vandaan kwamen. Begonnen met potato chips, maar brood, broodjes, gebak, koeken en cakes deden het al gauw een stuk beter. Meel ging op rantsoen in de eerste wereldoorlog, dus ze vonden het volkorenbrood uit. En alles was kraakhelder Hollands schoon: “Made clean, kept clean, sold clean,” was het advertentie-motto.
HET SUCCES duurde twee generaties lang, daarna werd de boel verkocht, en de nieuwe eigenaren konden het niet bolwerken. Maar nog steeds weet menigeen in Los Angeles en wijde omtrek wie en wat Van de Kamp was. Al was het maar omdat het als brood- en banketmerk is blijven voortbestaan en nog steeds in de supermarkten ligt. Bovendien staat in Beverly Hills het steak-restaurant Lawry’s, ooit gestart door Theo en zwager Lawrence, en nog steeds gerund door de familie. En ook LA’s oudste restaurant staat nog recht overeind, de Tam O’Shanter Inn – klinkt Iers en Schots, maar was en is very much Van de Kamp.
Niettemin, niets haalt het bij die oude Hollandse molen in Arcadia. Denny’s wilde hem afbreken. Nou, had je de buurt moeten horen. Bakzeil, prompt. Vandaar dat ie je nog steeds uitzwaait als je de 2500 mijl lange terugreis via Route 66 naar Chicago aanvangt.
