door Willem Meiners
KATE GALLEGO stamt via haar moeder van de families Neerken en Lahuis, uit de regio rond Coevorden. Ze is de burgemeester van Phoenix, Arizona. Vrouw: dat zijn haar collega’s in San Francisco, Washington, Las Vegas, New Orleans en Boston ook, evenals Philadelphia en Los Angeles, en dat zijn twee van Amerika’s vijf allergrootste steden. Er was een tijd, niet lang geleden, dat alle burgemeesters mannen waren. Dat is niet meer zo. En niet zo’n klein beetje niet meer zo. Very much niet meer zo.
De New York Times heeft een vrouw als hoogste baas, de hoofdredacteur van de Washington Post is een vrouw, en haar collega’s bij de Los Angeles Times en de Wall Street Journal zijn dat ook. Persbureaus Reuters en Associated Press: geleid door een vrouw. De hoogste bazen bij CBS, ABC, Fox en MSNBC zijn allemaal een vrouw.
Mary Barra heeft de leiding over General Motors, en Karen Lynch runt de tienduizend vestigingen van drogist en apotheker CVS, gesticht door nazaten van de familie Hoogland uit Maarsseveen. Zij zijn uitzonderingen. De top van het grote bedrijfsleven loopt nog steeds ver achter bij de norm elders in de samenleving. Daar, van onderop, is de trend onmiskenbaar: vrouwen, vooral jonge vrouwen, starten overal in het land kleine ondernemingen. Ze worden loodgieter, metselaar, elektricien, tv-installateur, aannemer. Rond de grote steden begonnen vorig jaar meer vrouwen een bedrijf dan mannen. Geen wonder: van de tien studenten die van een vervolgopleiding komen, zijn zes een vrouw.
WEET JE nog, van een eeuw geleden? Toen werd het decennium de Roaring Twenties genoemd. Roaring, omdat alles ineens zo snel en gunstig veranderde. De eerste wereldoorlog was achter de rug, de pandemie van de Spaanse Griep die in Kansas was ontstaan ook, en onder aanvoering van een jazz minnende president herstelde de economie zich sneller dan ooit tevoren. Binnen drie jaar was de werkloosheid omlaag van vijftien naar twee procent. Elk jaar werden er een miljoen nieuwe huizen gebouwd. In Los Angeles had een op de drie mensen een auto, en boeren kochten eenderde van alle automobielen. De buren hadden radio’s, koelkasten, grammofoons. Het Witte Huis gaf jazzconcerten.
En hoewel niemand een glas met meer dan anderhalf procent alcohol mocht drinken, als gevolg van een dwaze grondwetswijziging waarvan ze niet wisten hoe snel ze die weer ongedaan moesten maken, stroomde het bier, de whiskey en de cocktails. Meiden rookten, Amerika danste de charleston. President Harding, nazaat van oma Verkerk uit Beusichem in Gelderland, pakte de trein, reisde naar Alabama, het hol van de Ku Klux Klan, en zei tegen een plein vol verbijsterde blanken dat Black Lives Matter.
HET BEKLIJFDE niet. De president stierf van de ene dag op de andere in het harnas, beursaandelen kelderden in een ravijn, en voordat iedereen het besefte, brak wereldoorlog nummer twee uit, wreder en dodelijker dan de vorige.
De Roaring Twenties van nu voltrekken zich anders, evenwichtiger, kalmer, gewortelder. Van de roaring hoor je niet veel, want alles gaat geleidelijker. De werkloosheid is in de praktijk zo goed als nul, er is werk voor iedere Amerikaan die werken wil, overal worden wegen en bruggen hersteld, de lonen zijn alom omhoog, en Generatie X, de Millennials, en onder hen vooral vrouwen, jonge meiden voorop, maken hun mening duidelijk. Kwesties als immigratie, discriminatie, milieu, de toegang tot gezondheidszorg, gapende inkomensverschillen, #MeToo: zij vergen nu dat een onderneming, terwille van het vermijden van interne onrust, duidelijke standpunten inneemt en druk uitoefent. Anders komt het personeel in opstand. Of het loopt weg.
ONDER DE grote ondernemingen heet dit: the race for talent. Meegroeien en meedenken met je eigen personeel, de generaties na die van de Baby Boomers die niet half zo sociaal bewogen waren. In de hele geschiedenis van de wereld zijn werknemers nog nooit zo goed opgeleid geweest als nu, nooit eerder bezaten ze zoveel kennis. Er is vraag naar hen. Dat geeft hun macht en invloed. Daarom zie je al die grote bedrijven nu openlijk druk uitoefenen op politici, die zelf zelden eerder zo verlammend verdeeld zijn geweest. Het is een trend die de komende decennia bij ons zal blijven.
Het is goed nieuws. Omdat het hand in hand gaat met stille veranderingen en verbeteringen op tal van vlakken. Die vijf grootste steden? New York, Los Angeles, Chicago, Houston en Philadelphia. Vier van de vijf hebben een Zwarte burgemeester, twee een man, twee een vrouw. Wie had dat gedacht, honderd jaar geleden, vijftig, dertig. Amerika is anders dan toen. Beter. Bevrijd door de meiden.
* Willem Meiners is de eindredacteur van De Daily Dutchman.
Minister-president Mark Rutte bezocht Dutch American burgemeester Gallego van Phoenix in december vorig jaar.
