DE FRANS Hals Drive en Gerard Dou Street lopen er. Ook Jan Steen Court, Van Ruysdael Lane, Amsterdam Road, Rotterdam Street, Van Gaale Lane. Het zijn moderne wijken, met louter bungalows zoals hoofdredacteur Ed Bok uit Den Helder in The Ladies Home Journal schreef dat Amerika eruit moest zien. De gemeente heet Dutch Village, in California, op pakweg anderhalf uur van Los Angeles. Het is een beetje ongewone plek voor so much Dutch, maar anderzijds, er ligt een vliegveld vlakbij, en verderop ligt La Cresta. Kay van Doozer woonde daar.
De Van Doozers spelden hun naam ook wel als Van Dooze, VanDusen, VanDuser, of Van Deusen, maar allemaal voeren ze terug op Abraham en Katrijn van Deursen, uit de Grote Houtstraat in Haarlem, die de grote sprong over de oceaan aandurfden. Ze arriveerden zo vroeg al in Manhattan, dat Broadway nog geen Bredeweg werd genoemd, maar Heereweg. Daar gingen ze wonen.
Kay van Doozer heette naar die heel oude oma Katrijn: Katherine, en ze had net zo veel lef. Ze was 19 toen ze op het vliegveld voor het eerst een Fokker-toestel zag, in een tijd waarin Anthony Fokker, eveneens uit Haarlem, om de haverklap de voorpagina’s haalde met zijn grootse plannen voor de Amerikaanse luchtvaart. Ze leerde vliegen.
HAAR NAAM is goeddeels in het vergeetboek geraakt, maar in Bakersfield en omstreken herinneren sommigen zich haar nog. Terecht: secretaris van de Ninety-Nines, de club van vrouwelijke piloten, opgericht door Amelia Earhart – ze organiseerde bijeenkomsten en van heinde en verre kwamen er vrouwen naartoe vliegen. Ze deed samen met haar vriendin Eleanor Verkuyl mee aan air races, en won die meestal. Maar toen de oorlog uitbrak, werd het menens. Ze vloog naar Canada voor een speciale opleiding, wurmde zich achterin een bommenwerper en landde in Schotland: ze ging de Britse luchtmacht helpen.
De Air Transport Auxiliary zou aanvankelijk vooral post, medicijnen en gewonden vervoeren, maar Kay (tweede van links op de foto) vloog weldra kapotte gevechtsvliegtuigen voor reparatie naar de fabriek. En als ze weer heel waren, vloog ze ze terug naar de basis vanwaar ze weer op missie gingen. Het waren riskante vluchten, met toesteltypes waarin ze vaak nooit eerder had gevlogen, met gaten en gebreken, zonder radiocontact en ook nog eens regelmatig onder schot van Duitse jagers. Van de ATA piloten verongelukten er 174, tien procent, mannen en vrouwen. Met z’n allen leverde het team 309.000 vliegtuigen op hun bestemmingen af.
NA DRIE jaar oorlogsvluchten keerde Kay van Doozer terug naar Amerika, als instructrice om in Texas jongere piloten op te leiden. Toen het allemaal voorbij was, en ze haar steentje had bijgedragen om het land de oorlog te laten winnen, ging ze als een speer naar La Cresta. Daar, vlakbij het vliegveld, ging de familie Van Gaale een mooie Hollandse windmolen bouwen die haar herinnerde aan haar afkomst.
In november 1949, 75 jaar geleden deze maand, was ze net goed en wel gesettled, toen een ontploffing haar huis in lichterlaaie zette. Katherine van Doozer, nazaat van Katrijn en Bram van Deursen uit Haarlem, en een van de eerste vrouwen in de lucht, was pas 43 en had nog een leven voor de boeg. Ze overleed in de vlammen.
