door Willem Meiners
IK BEN een Baby Boomer, van de naoorlogse geboortegolf. Als generatie hadden wij het doorgaans uitstekend met onszelf getroffen. Jongens en meisjes, opgegroeid in de tweede helft van de eeuw, in een Europa voor het eerst zonder nazi’s en invasies. Onze voornaamste revoluties waren de pil, mannen op de maan, en email. We made love, not war, en we gingen de lucht in, per raket, vliegtuig – en digitaal.
Pet af, hoor, voor Apollo 11’s Buzz Aldrin uit Maastricht, voor CD en Blu-ray’s Joop Sinjou uit Eindhoven, Bluetooth’s Jaap Haartsen uit Hardenberg, WiFi’s Cees Links uit Maarssen en de cloud’s Werner Vogels uit Ermelo. Ze gaan blijvend de geschiedenisboeken in. Maar dat geldt ook voor onze generatie in het algemeen, omdat we maar geen afscheid kunnen nemen: Mick Jagger is 80, Paul McCartney is 81, en Amerika kiest dit jaar opnieuw tussen twee hoogbejaarde presidentskandidaten.
Dat ligt overigens niet aan die twee ouwetjes zelf. Die worden gekozen. Ook door mensen die veel jonger zijn dan zij. Amerika telt meer mensen onder de veertig dan erboven, meer vrouwen dan mannen. Maar ook meer grootouders dan kleinkinderen, en al die opa’s en oma’s zijn van oudsher meer geneigd om te gaan stemmen dan jongeren. Ze voelen zich vertrouwd met mensen van hun eigen leeftijd, dus misschien is dat een deel van de uitleg.
ANDERZIJDS, Charles de Gaulle ging met pensioen toen hij 64 was. Zes jaar later kozen de Fransen hem tot president. Winston Churchill bleef minister-president tot zijn 79ste, en Konrad Adenauer werd bondskanselier toen hij 73 was, en bleef het dertien jaar. Dat was halverwege de vorige eeuw. Nu: Macron in Frankrijk is 46, Trudeau in Canada is 52, Rutte is 57 en die nieuwe vent in Nieuw Zeeland is 53. De premier van Noorwegen is 63, Finland 54, en in Spanje is ie 52. De meneer op nummer 10 in Londen is 43. Het kan dus wel. Alleen in Amerika lukt het niet. Ik ben zelf driekwart eeuw oud. Al die tijd is Barack Obama de enige president geweest die jonger was dan ik.
Dus, wat is er gaande? Blijf zitten waar je zit en verroer je niet? Op onze lauweren? Heeft onze generatie überhaupt lauweren?
Wel, misschien waren we als generatie bij nader inzien zo slecht nog niet. Internet, email, de dvd, sms, platte tv-schermen, mri-scanners, Google, het internationale ruimtestation ISS, hybride auto’s, drones, het gekloonde schaap Dolly, gps, Facebook, laptop computers, Nintendo, dna tests, microprocessoren, TikTok, digitale camera’s, bitcoin, elektrische auto’s, Whatsapp, LED lampen, Bol.com, de anticonceptiepleister, zelfrijdende auto’s, PlayStation, wifi, Netflix, online bankieren, Elmo, AI. Dingen die gewoon zijn geworden binnen een tijdsbestek van slechts drie decennia, sinds 1990. O, en de mobiele telefoon.
Onze zaktelefoon is een radio, een tv, een camera, een computer, een rekenmachine, een betalingsmiddel, een zaklantaarn, een woordenboek, een video- en audiorecorder, een tekst- en emailzender en -ontvanger, een bibliotheek, een boekenkast, een winkelcentrum, een typemachine, een gps, een weersvoorspeller, een vertaler die 133 talen beheerst, een fotoalbum, een telefoon, een klok, een stopwatch, een batterijmeter, een vergrootglas, een spiegel, een wekker en voorts drie miljoen andere toepassingen die we gratis of voor een grijpstuiver uit de appswinkel kunnen laden.
WE VINDEN dat met z’n allen inmiddels normaal, maar het is allemaal ter wereld gekomen toen de Boomer-generatie op de top van ons kunnen was. Dertig jaar geleden bestond dit niet. Toen bestonden er evenmin consulten met je huisarts per computer, elektrische auto’s die zichzelf opladen door over een snelweg met zonnepanelen te rijden, robots die in het bejaardencentrum komen controleren of opa zijn pillen heeft geslikt en die de zuster waarschuwen als oma verhoging heeft, afhaalmaaltijden die per drone thuis op je stoep worden bezorgd, of een prik tegen huidkanker. Dat is er nu allemaal.
Te materialistisch? Dan kijk je niet goed genoeg. Vijfenzestig jaar geleden stierven er 16 miljoen mensen van de honger. Dat nam daarna snel af, van drie miljoen in de jaren ’70, tot minder dan 300.000 nu. Een gevolg van een veel efficiëntere voedselproductie, van vrouwen die meer onderwijs en minder kinderen krijgen, en een bredere toegang tot schoon drinkwater. “One of the great unacknowledged triumphs of our lifetime,” zegt professor Alex de Waal in Oxford.
We hebben polio, pokken en malaria zo goed als uitgeroeid, de verspreiding van aids in Afrika grondig ingeperkt, en er gaan vijf keer meer mensen dood aan zelfmoord dan aan oorlog. Geweld op straat of in huis is veel beter onder controle dan de media suggereren: hart- en vaatziekten, vaak het resultaat van ons eigen leefgedrag, maken 4500 procent meer slachtoffers dan wat een ander ons aandoet. En we hebben sinds 1950 tien jaren toegevoegd aan de gemiddelde lengte van ons leven, 76 jaar nu in Amerika, 81 jaar in Nederland.
Klap op de vuurpijl en misschien wel de grootste prestatie van allemaal: in de laatste 30 jaar hebben we samen wereldwijd de kindersterfte teruggebracht van 9 naar 3 procent. Sinds 1991 zijn er meer dan 130 miljoen kinderen in leven gebleven en actieve, creatieve wereldburgers geworden, die een generatie eerder zouden zijn overleden. De levensverwachting en bevolkingsgroei in Afrika gaan zo hard vooruit dat er beneden de Sahara meer mensen wonen dan in China. De VN verwacht dat Afrika in 2040 twee miljard zielen zal tellen.
VLAK VOOR mijn geboorte werd Nederland getroffen door de ergste honger van de eeuw in het hele westen, de winter van 1944. Vlak na mijn geboorte volgde de ergste overstroming van de eeuw, de watersnood van 1953. Sindsdien heeft Nederland volgens de American Society of Civil Engineers een van de zeven wereldwonderen gebouwd, de Deltawerken. En 80 jaar na de hongerwinter produceert Holland, met een landoppervlak van nog geen half procent van Amerika, het meeste voedsel van en voor de wereld, op Amerika na.
Ik geef toe, ik ben van de generatie die een dikke keel krijgt bij zowel het Wilhelmus als de Star Spangled Banner. Doe er een fly-over bij, en ik houd het niet droog. Ik slik bij een video over soldaten die hun kinderen verrassen door eerder thuis te komen van overzee. Ik vind dat het hoog tijd wordt voor jonger spul, en juich toe dat vrouwen overal het voortouw nemen. De Boomers hebben zitten klooien met het klimaat en bodem, lucht en water smeriger gemaakt, en hoe ouder ze worden, des te raadselachtiger hun prioriteiten. Maar de Greatest Generation, hiervoor? Ze waren perfecte bevrijders, ze bouwden de middle class, en bovendien: eert uw vader en uw moeder. Maar oei, wat hielden ze lang vast aan discriminatie van vrouwen, zwarten en homo’s. Ze waren niet in alles the greatest, en hun ouders daarvoor waren dat eerlijk gezegd nog minder.
WIJ OOK NIET, verre van. Maar we laten een veel betere wereld achter dan we soms denken.
* Willem Meiners is eindredacteur van De Daily Dutchman.
