ENGLISH

 

JAN DIJCKMAN uit Amsterdam zei tegen Marie, zijn vrouw: kom, we gaan naar Amerika. Dat was moedig, want zo’n zeereis van bijna twee maanden ging niemand in de koude kleren zitten, en Jan had niet de beste stamina van de wereld. Hij was wat we nu waarschijnlijk bi-polar zouden noemen. Soms zijn ongewone omstandigheden zoals weer en wind midden op zee goed voor het gemoed, maar net zo vaak ook niet. Hoe dan ook, het lukte, Marie kreeg een zoon, Jan kreeg een baan bij Fort Oranje.

Nu heet dat Albany, toen was het een fort bij wat ze indertijd Beverwijck noemden. Jan Dijckman kreeg geen militaire verantwoordelijkheden, hij werd er een soort opzichter. Commissaris was de titel, maar in het Engels heette het first clerk. Het ging vier jaar goed, althans goed genoeg. Daarna werd hij voor gek verklaard en was het uit met de pret. Tussen z’n aanvallen door maakte hij Marie nog wel even zwanger, voor zoon nummer twee.

DIE JONGENS spelden hun naam al gauw als Dykeman, en dat startte een stamboom die uitmondde in de geboorte van William Tennessee Dykemans achterkleindochter Carrie Fisher. De wereld kent haar beter als Prinses Leia van Star Wars. Ze kreeg nooit een Oscar of zelfs een nominatie, ze had nooit haar eigen ster op Hollywoods Walk of Fame. Wat ze wel had was dezelfde aandoening die haar voorvader Jan ook had. Carrie Fisher was bi-polar.

Er is geen enkele aanwijzing dat het een met het ander te maken had, maar het feit lag er, en ze schreef er gedetailleerd over. Carrie kende manische perioden van depressie, en die bestreed ze met drugsgebruik, soms overmatig. Medicijnen, slaappillen, heroine, cocaïne, ook als ze het tegendeel van depressief was, excessief happy en energiek. Toen ze overleed, na een hartaanval in een vliegtuig, vonden de artsen ecstasy en hard drugs in haar organen. Ze had een geleidehond, bulldog Gary, een emotional service dog. Die zat naast haar op die laatste vlucht uit Londen.

CARRIE FISHER was een begaafde actrice, dat had ze van niemand vreemd. Debbie Reynolds was haar moeder, die had haar eigen show op tv, stond op Broadway, en speelde in grote films – onder andere tegenover Eddie Fisher, Carrie’s vader. Zoveel succes eiste een prijs, in dit geval een echtscheiding en een ongelukkige jeugd voor de dochter. Die trok zich terug in een zelfgemaakte wereld, ze las veel en verschool zich, eerst in gedachten, daarna echt op de planken, achter rollen die ze speelde. Ze was er goed in, deed haar eerste film toen ze zeventien was, snel daarna gevolgd door Star Wars.

Iedereen hield en houdt van Leia, de prinses met het opgerolde haar bij de oren, haar cinnamon buns. Toen ze rond kerstmis 2016 overleed, had ze net de opnamen voltooid voor de jongste aflevering van de filmserie, Star Wars: The Last Jedi. In de bioscoop keken mensen ernaar met tranen in hun ogen. En thuis, bij Carrie’s dochter, keek bulldog Gary met haar mee naar de trailer; de regisseur had hem zelf ook een rolletje gegeven als ruimtehond. Zodra Leia in beeld kwam, spitste Gary de oren.

Moeder Debbie overleed een dag na dochter Carrie, allebei nazaten van Jan en Marie Dijckman.